Katarzyna Klemba -
Mimo zapewnień medialnych problem dyskryminacji w sektorze ochrony zdrowia nadal niestety czasem istnieje.
Najczęściej do naruszeń praw pacjentów LGBT+ dochodzi w zakresie: prawa do informacji, prawa do poszanowania godności pacjenta, prawa do życia prywatnego, dostępu do dokumentacji medycznej. Wszystkie wymienione powyżej kwestię omówimy w niniejszym artykule.
Prawa pacjentów LGBT+ są mało znane zarówno w społeczeństwie, ale i wśród osób nieheteroseksualnych. A zatem odpowiadając na najczęściej padające pytanie: czy prawa pacjentów LGBT+ różnią się od praw pozostałych osób korzystających z systemu opieki zdrowotnej? Absolutnie nie!
I. Prawo do uzyskania informacji medycznej
Najczęściej do naruszeń praw pacjentów LGBTQ+ dochodzi w zakresie: prawa do informacji.
Co na ten temat mówią przepisy prawa?
Twój partner / partnerka trafił do szpitala a lekarz odmawia udzielenia odpowiedzi na pytanie o stan zdrowia osoby Ci najbliższej? Powołaj się na te zapisy ustawy, o których piszemy poniżej.
Zgodnie z ustawą o zawodzie lekarza i dentysty:
lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu
(art. 31)
Lekarz może udzielić informacji, o której mowa powyżej, innym osobom za zgodą pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego.
Jeżeli pacjent nie ukończył 16 lat lub jest nieprzytomny bądź niezdolny do zrozumienia znaczenia informacji, lekarz udziela informacji osobie bliskiej
Z powyższego wynika, że:
- w sytuacji, gdy pacjent jest przytomny, lekarz udziela informacji o jego stanie zdrowia wyłącznie osobie upoważnionej do otrzymania tej informacji. Pacjent decyduje o osobie upoważnionej do otrzymania informacji o jego stanie zdrowia. Upoważnienie tego rodzaju może być wyrażone w dowolnej formie, najczęściej przybiera formę upoważnienia pisemnego. Nie jest istotne, jaka relacja łączy pacjenta z osobą upoważnioną – personel medyczny nie może i nie powinien o to pytać!
- w sytuacji, gdy pacjent jest nieprzytomny, lekarz ma obowiązek udzielić informacji o jego stanie zdrowia jego osobie bliskiej.
II. Kim w takim razie jest osoba bliska?
Ustawa wskazuje, że osoba bliska to małżonek, krewny do drugiego stopnia lub powinowaty do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciel ustawowy, osoba pozostającą we wspólnym pożyciu lub osoba wskazaną przez pacjenta.
Osobą pozostającą we wspólnym pożyciu jest niewątpliwie także partner/partnerka tej samej płci.
III. A co z dokumentacją medyczną pacjenta?
W tym przypadku wskazania wymaga, iż do dokumentacji medycznej ma dostęp wyłącznie osoba upoważniona przez pacjenta – pacjent może upoważnić do dostępu do dokumentacji medycznej każdą osobę, bez względu na to czy jest to osoba z rodziny, partner / partnerka tej samej płci, czy też zupełnie obca mu osoba.
IV. Prawo do poszanowania godności, życia prywatnego:
Pamiętaj, że prawa człowieka są prawami niezbywalnymi, przynależnymi każdej istocie ludzkiej. Mają one uniwersalny charakter i należą do powszechnych praw moralnych o podstawowym charakterze. Wynikają z niezbywalnej godności każdej osoby ludzkiej.
Wszyscy ludzie są równi wobec prawa i nie może być przyzwolenia na dyskryminację z uwagi na posiadane cechy, takie jak pochodzenie, płeć, wyznanie, poglądy polityczne czy wreszcie orientację seksualną i tożsamość płciową.
V. Inne prawa pacjenta LGBTQ+:
Pacjent ma także prawo do:
-> obecności partnera / partnerki tej samej płci przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych (obecność taka jest możliwa na życzenie pacjenta)
Odmowa personelu medycznego w tym zakresie jest możliwa w sytuacji: istnienia prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta.
Odmowę odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
-> kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z partnerką / partnerem tej samej płci;
VI. Co zrobić gdy dochodzi do łamania Twoich praw?
W sytuacji, gdy Twoje prawa są łamane złóż skargę do odpowiednich instytucji:
-Rzecznika Praw Pacjenta,
-Rzecznika Praw Obywatelskich,
-Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej Okręgowej Izby Lekarskiej
-kierownika placówki medycznej, w której spotkała nas dyskryminacja.
Pamiętaj, że decyzja o naruszeniu praw pacjenta może być podstawą do starania się o zadośćuczynienie pieniężne.
Jeśli artykuł był dla Ciebie wartościowy i pomógł Ci pozyskać istotną wiedzę, możesz docenić nasz wkład i „postawić nam kawę”. Oczywiście nie jest to obowiązkowe.
Photo by Jiroe (Matia Rengel) on Unsplash