Katarzyna Klemba -
Rozwód nie jest łatwą sprawą. Rozwód, gdzie w tle pojawia się kwestia orientacji seksualnej, tym bardziej.
Dzisiaj chciałabym choć krótko odnieść się do tej kwestii.
I. Zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego
Dla orzeczenia rozwodu najważniejsze jest wystąpienie trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego.
O co chodzi?
Rozkład ma charakter zupełny, jeżeli ustały więzi fizyczne, duchowe i gospodarcze małżonków. Do zupełnego rozkładu potrzebne jest ustanie tych trzech więzi.
W kontekście orientacji seksualnej istotne są więź duchowa, którą rozumie się jako pozytywny stosunek uczuciowy małżonków względem siebie, oraz więź cielesna, którą rozumie się jako utrzymywanie stosunków fizycznych między małżonkami.
Przyczyną wygaśnięcia tych dwóch więzi może być orientacja seksualna jednego z małżonków.
Rozkład pożycia małżeńskiego powinien być też trwały, a więc powinien nastąpić dłuższy upływ czasu od ustania trzech więzi małżeńskich, aby móc stwierdzić trwałość rozkładu pożycia małżeńskiego.
II. Rozwód z orzeczeniem o winie
Sąd, w wyroku orzekającym rozwód, ma trzy możliwości orzeczenia o winie.
Sąd może:
– orzec o winie jednego lub obojga małżonków,
– nie orzekać o winie na zgodne żądanie małżonków,
– ustalić, że małżonek (małżonkowie) nie ponosi (nie ponoszą) winy.
Kiedy orzeka się o winie?
Najczęściej małżonek wnoszący o rozwiązanie małżeństwa przez rozwód wnosi o orzeczenie przez sąd o winie drugiego małżonka.
Przez winę rozumie się działania lub zaniechania małżonka, które stanowią naruszenie obowiązków małżeńskich wynikających z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego lub zasad współżycia społecznego i prowadzą do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia.
Więcej na ten temat przeczytasz też tutaj.
III. Czy orientacja seksualna może stanowić przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego?
Po pierwsze, orientacja seksualna jak najbardziej może prowadzić do zaniku więzi cielesnej, a w efekcie, to rozkładu pożycia małżeńskiego. Preferencje seksualne nie stanowią zawinionego rozkładu pożycia małżeńskiego.
Po drugie, gdyby małżonek, który uświadomił sobie swoje preferencje seksualne w trakcie małżeństwa, dopuścił się zdrady, już należy rozważać wystąpienie winy. Od lat w orzecznictwie dominuje stanowisko, według którego zdrada narusza normy moralne i jest przejawem rażącej nielojalności, niewierności wobec współmałżonka.
Zgodnie z art. 23 k.r.o. małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli. To właśnie z tego przepisu wywodzi się jeden z obowiązków małżeńskich, jakim jest wspólne pożycie, a jego elementem jest więź fizyczna, o której pisałam wyżej.
Wzajemne zaspokajanie potrzeb seksualnych opiera się na zasadzie wyłączności, a więc małżonkowie powinni pozostawać w stosunku intymnym między sobą. Do naruszenia tego obowiązku może dojść przez jednego małżonka z osobą tej samej płci bądź innej płci.
Istotne jest też to, że do naruszenia tego obowiązku nie musi dojść tylko przez kontakt cielesny. Samo związanie uczuciowe z osobą trzecią również może być kwalifikowane jako zdrada.
Wniosek jest taki, że sama orientacja seksualna nie może stanowić podstawy do orzeczenia winy, ale zdrada małżeńska już tak.
Choć też nie zawsze, zapoznaj się z artykułem, do którego odsyłam poniżej:
Chciałabym jeszcze napisać o jednym wyjątku.
Wyobraźmy sobie, że znajdujesz się w sytuacji, w której wszystkie więzi małżeńskie ustały i ten stan się utrzymuje już jakiś czas. Małżeństwo nie zostało rozwiązane przez rozwód. Dopuszczasz się zdrady małżeńskiej (w tym homoseksualnej). W takim stanie rzeczy zdrada nie będzie stanowić zawinionej przyczyny rozkładu pożycia małżeńskiej, ponieważ pożycie małżeńskie ustało już wcześniej.
IV. Podsumowanie – rozwód prawa osób LGBT
Zdaję sobie sprawę, że tematyka orientacji seksualnej i rozwodu jest sprawą prywatną, intymną, o której czasem cieżko bardzo rozmawiać. Dobrze więc wybrać prawnika, przy którym będziesz się dobrze czuł/a.
Pamiętaj jednak również, iż sama kwestia orientacji seksualnej jednej ze stron, może nie przesądzać o wyłącznej winie, tej osoby, w rozkładzie małżeństwa.
Jeśli artykuł był dla Ciebie wartościowy i pomógł Ci pozyskać istotną wiedzę, możesz docenić nasz wkład i „postawić nam kawę”. Oczywiście nie jest to obowiązkowe.
Photo by Yoav Hornung on Unsplash