Katarzyna Klemba -
Czym jest opieka naprzemienna?
W jakich sytuacjach możliwe jest jej orzeczenie?
Czy ten model sprawowania opieki nad dzieckiem jest w ogóle możliwy?
Twoje małżeństwo rozpadło się, sprawa rozwodowa jest w toku, zastanawiasz się jak uregulować kwestię władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi – jeśli między Tobą, a Twoim małżonkiem nie ma konfliktu to warto rozważyć w tym przypadku opiekę naprzemienną.
I. Wyrok rozwodowy, a kwestia opieki nad dzieckiem.
W każdym wyroku rozwodowym, lub też postanowieniu w zakresie władzy rodzicielskiej sąd decyduje czy władzę rodzicielską pozostawić obojgu rodziców, czy też tylko jednemu z nich, ograniczając tym samym władzę rodzicielską drugiego rodzica do określonych obowiązków.
W sytuacji jednak, gdy rodzice dziecka zawrą porozumienie w zakresie wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem i sposobie kontaktowania się z nim – przepisy aktualnie obowiązującego prawa przyznają priorytet takiemu porozumieniu, o ile jest ono zgodne z dobrem małoletniego dziecka.
Przedmiotem porozumienia jest zarówno kwestia władzy rodzicielskiej jak i kontaktów rodziców z dzieckiem.
II. Czym jest opieka naprzemienna nad dzieckiem?
Opieka naprzemienna polega na tym, iż każdy z rodziców przez określony okres czasu mieszka z małoletnim dzieckiem np. dziecko 2 tygodnie miesiąca spędza u taty, a następne 2 tygodnie u mamy.
Opieka naprzemienna możliwa więc jest jedynie wówczas, gdy rodzice są w stanie porozumieć się co do tak istotnych kwestii z życia dziecka, a pomiędzy nimi nie występuje konflikt. Ukształtowanie kontaktów z dzieckiem w sposób naprzemienny, a więc tak żeby każdy z rodziców w takim samym stopniu sprawował opiekę nad dzieckiem, jest możliwe, jednak tylko w pisemnym porozumieniu rodziców co do władzy rodzicielskiej i kontaktów rodziców z dzieckiem.
Sąd uwzględni pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka.
III. Czy sąd zawsze uwzględni wolę rodziców w zakresie opieki naprzemiennej?
Nie zawsze.
Jeśli rodzice przedstawią porozumienie w zakresie władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem, to sąd to porozumienie uwzględni, jeżeli tylko dobro dziecka nie zostanie w ten sposób naruszone.
Co istotne opieka naprzemienna możliwa jest wówczas gdy rodzice mieszkają stosunkowo blisko siebie np. w tym samym mieście lub w miejscowościach położonych blisko siebie. Nie sposób bowiem wyobrazić sobie sytuacji, aby taki model sprawowania władzy rodzicielskiej sprawdził się w sytuacji gdy małżonkowie mieszkają w miastach znacznie od siebie oddalonych.
Musi istnieć zasadne oczekiwanie, że rodzice będą współdziałać w sprawach dziecka.
Zdarzają się sytuacje, że pomimo zgodnego wniosku rodziców, podpisanego planu wychowawczego sąd i tak nie orzeknie o opiece naprzemiennej np. gdy rodzice mieszkać będą w różnych miejscowościach, a to przede wszystkim ze względu na obowiązek edukacyjny dziecka, które powinno chodzić do jednej placówki.
IV. Jakie są wady i zalety opieki naprzemiennej?
Nie chce wchodzić w paradę psychologom, jednakże do zalet zaliczyć można przede wszystkim bliskie relacje dziecka z obojgiem rodziców.
Małoletni pomimo rozstania / rozwodu rodziców maja możliwość przebywania w równym wymiarze czasowym zarówno z mamą jak i tatą.
Rodzice z kolei zyskują możliwość uczestniczenia w wychowaniu i rozwoju dziecka w równym stopniu. Opieka naprzemienna może zatem spowodować, że dziecko nie odczuje rozwodu / rozstania rodziców w znacznym stopniu.
Nie sposób jednak nie zauważyć, że tego rodzaju instytucja ma też swoje wady.
Jedną z najistotniejszych, z mojego punktu widzenia, wadą jest zachwianie poczucia bezpieczeństwa dziecka – z powodu okresowej konieczności zmiany miejsca zamieszkania np. po 2 tygodniach u mamy 2 tygodnie u taty. Brak stabilizacji z pewnością może też nie wpływać korzystnie na dziecko.
W myśl powiedzenia każdy kij ma dwa końca, należy przyznać, że zarówno plusy jak i minusy opieki naprzemiennej. muszą być po prostu głęboko przeanalizowane przez rodziców dziecka.
kancelaria@klemba.pl
Mam pewne wątpliwości co do naprzemiennej opieki nad dzieckiem i według mnie sąd jak najrzadziej powinien się na to zgadzać. Dla dziecka jest to stałe przebywanie „na walizkach”, przyjmowanie innych wartości (często nie przedyskutowanych) przez rodziców, najczęściej też przerośnięte rozpieszczanie, żeby dziecko bardziej kochało Mamusia, albo Tatusia.