Katarzyna Klemba -
W praktyce często pojawiają się pytania (w szczególności przy podziale majątku) co będzie podlegać podziałowi, a co zostanie moją własnością?
Kwestia ta ma bezpośredni związek z dwoma pojęciami tj. majątek wspólny oraz majątek osobisty.
I. Majątek wspólny małżonków – co wchodzi w jego skład?
Omawiając te dwa pojęcia należy jednak zacząć od generalnej zasady, która mówi, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje pomiędzy małżonkami wspólność majątkowa.
Oznacza to, że wszystkie rzeczy, które zakupione zostaną po zawarciu małżeństwa (z małymi wyjątkami, o czym dalej) będą stanowić własność obojga małżonków, czyli będą tworzyć tzw. majątek wspólny.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy wskazuje, że do takiego majątku w szczególności należą:
⇒ Wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków np. jeśli małżonek prowadzi działalność gospodarczą;
⇒ Dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków np. wynajem mieszkania;
⇒ Środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
⇒ Kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (składki ubezpieczeniowe).
Oczywiście powyżej nie zostały wymienione wszystkie składniki majątku.
Tak naprawdę, żeby określić, czy dany składnik majątku należy do majątku osobistego, czy też wspólnego trzeba wykluczyć, przynależność tego składnika do majątku osobistego.
II. Co zaliczamy do majątku osobistego?
Składniki majątku osobistego zostały w sposób ścisły wymienione w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.
Oznacza to, że jeżeli dany składnik majątku nie mieści się w którejś z kategorii, którą opiszę niżej jest składnikiem majątku wspólnego.
I tak do majątku osobistego małżonków należą:
⇒ Przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności małżeńskiej (czyli wszystko to co kupiłeś zanim powiedziałeś sakramentalne „tak”);
⇒ Przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę chyba, że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił np. w przypadku umowy darowizny znalazło się następujące sformułowanie „Ja niżej podpisany XY daruje YX samochód marki Fiat 126p z zastrzeżeniem, że przedmiot darowizny będzie wchodził do majątku wspólnego YX i ZX”.
⇒ Prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
⇒ Przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków np. odzież, zegarek, aparat słuchowy (katalog rzeczy jest otwarty);
⇒ Prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie np. prawo do alimentów;
⇒ Przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu odszkodowania za doznaną krzywdę – jak najlepszy przykład można tutaj podać wypłacone odszkodowanie np. za złamanie nogi;
⇒ Wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków – tutaj trzeba się na chwilę zatrzymać.
Wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków do którego majątku należą?
Z jednej strony pisałam wcześniej, że wynagrodzenia za pracę oraz dochody np. z działalności gospodarczej są majątkiem wspólnym z drugiej strony, że wchodzą do majątku osobistego. Już tłumaczę.
Czym innym jest wierzytelność, a czym innym już otrzymane wynagrodzenie.
Wierzytelność powstaje wtedy, kiedy wynagrodzenie się nam należy, ale jeszcze nie zostało wypłacone. Innymi słowy, jeżeli twój pracodawca nie wypłaci CI wynagrodzenia za pracę powstaje u Ciebie wierzytelność o wypłatę.
Z momentem wypłaty otrzymane wynagrodzenie będzie już składnikiem majątku wspólnego, a samo prawo do wypłaty będzie Twoim majątkiem osobistym. Ma to znaczenie w szczególności przy postępowaniu egzekucyjnym;
⇒ Przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia np. jeśli weźmiesz udział w „Jeden z dziesięciu” i wygrasz paczkę słodyczy to ta paczka słodyczy będzie tylko i wyłącznie twoja;
⇒ Prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy np. jeśli wykonasz piękną fotografię prawa autorskie do tego zdjęcia będą tylko i wyłącznie twoje;
⇒ Przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej – oznacza to, że jeśli np. w „Jeden z dziesięciu” wygrałeś coś więcej niż paczkę słodyczy i w zamian za tą nagrodę kupiłeś sobie samochód to będzie on jedynie Twoją własnością i nie będzie wchodził do majątku wspólnego.
kancelaria@klemba.pl