Intercyza – czym jest i czy warto ją zawierać? | Rozwód Łódź

Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami małżonkowie po ślubie objęci są tzw. ustawową wspólnością majątkową. Jest to podstawowy rodzaj ustroju majątkowego występujący w Polsce.

Coraz częściej jednak zawarcie umowy małżeńskiej między przyszłymi małżonkami, czyli popularnie nazywanej intercyzą przestaje być tematem tabu i ten ustrój również zyskuje na popularności.

I. Co to jest w ogóle ta intercyza?

Definicji słowa „intercyza” nie znajdziemy w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Intercyza to powszechnie przyjęta nazwa umowy małżeńskiej, na podstawie której małżonkowie za pomocą aktu notarialnego wprowadzają ustrój rozdzielności majątkowej.

Aby uprościć – co do zasady po zawarciu małżeństwa wszystko co kupują małżonkowie jest wspólne, a także otrzymywane wynagrodzenie jest wspólne. Jednak od tej zasady mogą pojawić się wyjątki.

Rozdzielność majątkowa oznacza w praktyce, że małżonkowie nie tworzą jednego wspólnego majątku, jak zostało to wskazane powyżej, lecz dwa osobne. W takim przypadku ślub nie powoduje żadnych zmian w kwestiach majątkowych, finansowych małżonków.

II. Jakie mamy rodzaje umów małżeńskich i czym się różnią?

Zanim przejdziemy dalej zaznaczę tylko, że możemy się spotkać z:

1. rozdzielnością majątkową – każdy z małżonków nabywa „na własne konto” – jest to najpopularniejsza forma, przez którą zaraz przejdziemy krok po kroku.
2. rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków – w przypadku rozwodu, małżonek, który będzie w gorszej sytuacji finansowej będzie mógł liczyć na wyrównanie jego majątku. Sposób obliczenia wyrównanie może nastąpić według metod wskazanych w przepisach prawa rodzinnego lub według metody wcześniej ustalonej przez małżonków w drodze umowy małżeńskiej. Wyrównanie dorobków występuje najczęściej w sytuacjach, kiedy tylko jeden z małżonków pracował, a drugi poświęcił się wychowaniu dzieci.

3.umowa rozszerzająca wspólność ustawową – małżonkowie mogą rozszerzyć wspólność majątkową na przedmioty, które nabyli przed powstaniem wspólności.

4. umowa ograniczająca wspólność ustawową – występuje często w sytuacjach, kiedy przedmiotem własności jednego z małżonków jest nieruchomość przeznaczona na wynajem – nieruchomość po ślubie nadal będzie wchodzić w skład majątku osobistego małżonka, jednak uzyskiwany czynsz najmu będzie wchodził do majątku wspólnego małżonków. Aby zabezpieczyć uzyskiwany czynsz, tak aby stanowił wyłącznie majątek jednego z małżonków wystarczy sporządzić umowę ograniczającą wspólność majątkową.

III. Kiedy można zawrzeć umowę małżeńską?

Nie ma ograniczeń czasowych jeżeli chodzi o zawarcie umowy małżeńskiej. Małżonkowie mogą się na nią zdecydować zarówno przed jak i po ślubie.

W przypadku podpisania umowy przed ślubem obowiązuje ona od dnia zawarcia związku małżeńskiego, natomiast w razie podpisania intercyzy po ślubie jej zapisy obowiązują od daty jej zawarcia lub innej daty wskazanej w treści umowy, a małżonkowie stają się współwłaścicielami składników wchodzących w skład wspólności majątkowej.

IV. Kiedy najczęściej dochodzi do podpisania intercyzy?

Do zawarcia umowy małżeńskiej dochodzi z wielu względów.

Jednak najczęściej decydują się na nią osoby planujące zawarcie związku małżeńskiego, których stan majątku przed ślubem jest znacząco różny. Często osoby otrzymujące duże darowizny przed ślubem decydują się na ten krok.

Ponadto umowa małżeńska zawarta w trakcie trwania małżeństwa pomaga w sytuacji, kiedy jeden z małżonków jest zadłużony lub inwestuje w ryzykowny biznes.

Kiedy poniesiesz odpowiedzialność za długi małżonka?

V. Ile kosztuje zawarcie umowy małżeńskiej?

Koszt umowy małżeńskiej uzależniony jest od tego, czy jest ona podpisywana przed czy po ślubie.

Jeżeli do zawarcia umowy dochodzi przed ślubem, wówczas maksymalna stawka taksy notarialnej za umowę małżeńską zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości wynosi 400 zł. Do tej kwoty należy doliczyć VAT w wysokości 23 procent oraz podatek od czynności cywilnoprawnych. Dodatkowo strony umowy muszą opłacić odpisy aktu. W sumie będzie to koszt do 600 zł.

Jeżeli jednak do zawarcia umowy dojdzie po ślubie, wówczas koszt jest wyższy. Wiąże się to z tym, że wtedy opłata notarialna nie jest już opłatą stałą, lecz uzależnioną od łącznej wartości majątku, którego ma dotyczyć intercyza.

VI. Jaki wpływ ma rozdzielność majątkowa na dziedziczenie?

Jak już wspominałam w jednym z akapitów powyżej podpisanie intercyzy przed ślubem nie powoduje żadnych zmian w kwestiach majątkowych małżonków. Zasadnym będzie zatem pytaniem, co w sytuacji, gdy mąż i żona mają podpisaną umowę małżeńską, a jedno z nich umiera.

Należy podkreślić, że umowa małżeńska nie ma żadnego wpływu na dziedziczenie po zmarłym małżonku. Dziedziczenie ustawowe jest identyczne w przypadku wspólności majątkowej i rozdzielności majątkowej. Małżonek, podobnie jak dzieci spadkodawcy zawsze są w pierwszej grupie spadkowej.

Fakt podpisania intercyzy nie wpływa również na przepisy związane z dziedziczeniem testamentowym. Nawet jeżeli wolą spadkodawcy było, aby małżonek po nim nie dziedziczył, wówczas małżonkowi i tak przysługuje prawo do zachowku.

VII. Jak długo obowiązuje intercyza i czy można się z niej wycofać?

Intercyza obowiązuje małżonków za życia. Jeżeli jeden z nich umrze, wówczas umowa przestaje obowiązywać.

Czy z intercyzy można się wycofać? Tak, można.

Małżonkowie mogą w każdej chwili wycofać się z rozdzielności majątkowej, którą sami wprowadzili. Jednak „wycofanie się”, podobnie jak podpisanie umowy ma formę aktu notarialnego i musi się odbyć w obecności notariusza. Należy jednak zaznaczyć, że jest to rozwiązanie umowy, które wywoła skutki w przyszłości, a nie będzie działało z mocą wsteczną.

VIII. Czy umowę małżeńską można zawrzeć wstecz?

Nie. Jest to umowa, która zawsze wywołuje skutki w przyszłości. Nigdy nie działa wstecz. Działa od dnia jej zawarcia lub daty wskazanej w jej treści.

Rozdzielność majątkowa można jednak wstecz uzyskać na drodze sądowej, jest to jednak bardzo wyjątkowe rozwiązanie, o którym przeczytasz tutaj.

Czy możliwa jest rozdzielność majątkowa z datą wsteczną?

IV. Intercyza a podatki

Nie zagłębiając się w szczegóły, warto zaznaczyć na marginesie, że osoby decydujące się na rozdzielność majątkową tracą możliwość wspólnego rozliczania się z podatku dochodowego.

Reasumując, umowa małżeńska do niedawna była umową, o której niewiele się mówiło i niewielki procent małżonków się na nią decydowało. Być może wynikało to z niewiedzy lub konserwatywnych przekonań – zwłaszcza w Polsce, gdzie rodzina jest silnie eksponowaną wartością i panował trend, że „wszystko w rodzinie jest wspólne”.

Obecnie jednak intercyza nie ma już tak negatywnego wydźwięku jak w przeszłości. Nie budzi już raczej większych kontrowersji. W czasach partnerskiego podziału ról w związkach bywa naturalnym rozwiązaniem.

Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres:

kancelaria@klemba.pl

Photo by Brian Wangenheim on Unsplash